“Nienke, jij werkt toch in het basisonderwijs? Wat zou jij als leerkracht belangrijk vinden om te weten over een prematuur geboren kind? Onze dochter gaat namelijk binnenkort starten op de basisschool en mijn vrouw en ik willen dat school daar op een juiste manier mee om gaat.” Tja, goede vraag… Ik merkte dat ik mijn gesprekspartner het antwoord schuldig moest blijven. Want alle antwoorden die in mij opkwamen, werden mij ingegeven door de overbezorgde couveuseouder in mij. Nu ik aangesproken werd in mijn rol als (kleuter)leerkracht merkte ik ook dat andere stemmetje op, de relativerende en eerlijke juf als een soort duiveltje op mijn schouder. En dat stemmetje zuchtte heel zachtjes en bijna onhoorbaar iets over het zoveelste kind met een gebruiksaanwijzing, overbezorgde ouders en beren op de weg.

Valkuil

De dagen die daarop volgden bleef deze vraag mij bezighouden. Ik was op dat moment ruim drie jaar couveuseouder en gelukkig ontwikkelde onze dochter zich volgens het boekje. Ja, Nova is inderdaad erg prikkelgevoelig maar omdat ikzelf ADHD heb, kan dit ook makkelijk erfelijk bepaald zijn. En iets wat ik zéker nooit wil worden is ‘die’ moeder, een valkuil waar ik bij Nova haar start op het kinderdagverblijf ook al eens in ben gevallen. Daar probeerde ik vaak het gesprek aan te gaan over wat er mogelijk allemaal mis kon gaan bij Nova, dingen die nog helemaal niet aan de orde waren maar voor veel prematuur geboren kinderen dagelijkse obstakels kunnen zijn. De beroemde beren op de weg dus.

Discussie met ouder

Een aantal dagen later stond ik op mijn werk te discussiëren met een ouder die vond dat ik ook na half negen tijd moest vrijmaken voor hem en hem een uitgebreide update over zijn dochter moest geven. Daar kon ik heus deze eerste weken wel even de klas voor uit, zij was voor hem de allerbelangrijkste van heel de wereld en daar moest ik als juf maar begrip voor hebben. De over bezorgde couveuseouder en de eerlijke juf in mijn hoofd draaiden zich langzaam om en keken deze vader denkbeeldig met hoog opgetrokken wenkbrauwen aan. Begreep ik dat nou goed? Zijn dochter was belangrijker dan die andere 27 kleuters in de klas? De lieve schat kwam elke dag vrolijk binnen, had binnen de kortste keren vriendinnen gemaakt en deed heerlijk mee in de groep.

Tegelijkertijd kon ik tijdens onze gesprekken geen aandacht geven aan al die leerlingen die wél een extra knuffel nodig hebben, kon ik niet de dagplanning doornemen met die leerling met autisme die nu naar alle waarschijnlijkheid de rest van de dag in error-modus zou zitten (met alle gevolgen van dien), kon ik niet eventjes checken hoe het met dat ene meisje gaat omdat haar moeder die dag een heftige operatie moest ondergaan en kon ik een ander nieuw kindje met een wél moeilijke start niet begeleiden tijdens het inloopmoment. Om het dan nog maar niet te hebben over het geluidsniveau in mijn lokaal. Dat zei mij dat het niet lang meer zou duren voor mijn twee vechtersbaasjes weer speelgoed naar elkaars hoofd zouden gaan gooien, of erger....

Ik besloot dan ook snel de overbezorgde vader te onderbreken en hem mee te geven dat ik echt oog heb voor zijn meisje, maar dat hij ook niet moest vergeten dat ik niet maar één allerbelangrijkste van de hele wereld in de klas heb, maar dat die eer voor alle 28 kleuters is. Terwijl ik mijn lokaal weer inging, keek mijn innerlijke juf streng naar mijn innerlijke couveuseouder. Want de boodschap die ik aan deze vader meegaf, gold uiteraard ook voor mijzelf. Couveuseouders hebben vanaf het eerste moment een heel pakket aan extra zorgen op hun bordje gekregen en dat doet wat met een mens. Aan de andere kant weet ik ook dat mijn kind niet het enige kind is met een (medische) geschiedenis in de klas. Er zullen genoeg dingen zijn waar je als ouder niets vanaf weet met betrekking tot de andere kindjes in de klas.

Vragenlijst

Terug naar de vraag aan het begin. Wat zou ik als leerkracht belangrijk vinden om te weten over een prematuur geboren leerling? Daar heb ik een heel eerlijk antwoord op: Niks anders dan bij alle andere startende leerlingen. Veel scholen sturen ouders een vragen lijst voor de start op school toe en meestal wordt hierin ook gevraagd over een medische voorgeschiedenis bij zowel het kind als binnen de familie. Het komt ook regelmatig voor dat er ook specifiek wordt gevraagd naar problemen tijdens de zwangerschap en/of bevalling. Benoem hier de vroeggeboorte en eventuele fysieke en/of reeds bekende mentale gevolgen. Als jullie kindje naar een opvang gaat, vraag daar aan de professionals of hen iets is opgevallen wat de ontwikkeling op de basisschool in de weg zou kunnen staan. Benoem dit dan ook op de eerdergenoemde vragenlijst of tijdens het kennismakingsgesprek op school zelf.

Belastbaarheid van leerkrachten

Maar, lieve overbezorgde couveuseouders, houdt alsjeblieft rekening met de belastbaarheid van leerkrachten. Door de invoering van het Passend Onderwijs wordt er op medisch gebied echt al (te) veel van hen verwacht. Probeer de beren op de weg te ontwijken en geniet van alle ontwikkelingen die jullie kindje door gaat maken. Op zijn of haar eigen tempo. En mocht die ontwikkeling toch stilvallen, wijs de leerkrachten op het feit dat jullie kindje te vroeg geboren is en voorzie de leerkracht én de IB’er van goede informatiebronnen zoals de website van Care4Neo of de cyberpoli. Dit druk ik jullie zowel als juf maar óók als mede-couveuseouder echt op het hart. Maar bovenal, blijf met elkaar in gesprek. Uiteraard ná schooltijd!