Snel starten

Het is goed om zo snel mogelijk met kolven te beginnen, liefst binnen het uur. In het begin zul je nog niet veel kolven, misschien maar een paar druppels. Laat je niet ontmoedigen en gooi die paar druppels ook niet weg met het idee dat je kindje daar niets aan heeft. Je baby heeft nog niet veel nodig en juist die eerste druppels (colostrum) bevatten waardevolle stoffen.

In principe moet je net zo vaak kolven als je kindje drinkt. Dat betekent 8 tot 12 keer per dag, maar in de praktijk is dat niet haalbaar.

Vraag in het ziekenhuis begeleiding voor een goede start van het kolven en ook het geven van borstvoeding in deze specifieke situatie.

De meeste melk komt tijdens de eerste minuten van kolven, zeer langdurig kolven is daarom niet zinvol en erg vermoeiend. Tien tot vijftien minuten per keer is voldoende. De toeschietreflex kan bevorderd worden door tijdens het kolven naast de baby te zitten, liefst in een rustige omgeving of te kolven direct na het bezoek aan de baby of kijkend naar een foto/video van de baby of via de webcam. De borsten warm maken of zachtjes masseren tijdens het kolven kan de toeschietreflex ook bevorderen. De melkproductie komt de eerste dagen op gang, het is normaal dat er slechts kleine beetjes worden gekolfd. Dit neemt geleidelijk aan toe. Ook de melkproductie kan per keer erg wisselen, dit is niets om je zorgen over te maken.

Soorten kolven

Je kunt met de hand kolven – dat is de meest natuurlijke manier – maar ook met een apparaat, al dan niet elektrisch. Er zijn ook elektrische kolven waarmee je je linker- en rechterborst tegelijk kunt kolven. Dat scheelt tijd.

Met de hand kolven is voor moeders die heel incidenteel kolven en verder alleen voor de grootste doorzetters haalbaar.
Een handkolf is meestal ook te zwaar voor moeders die moeten kolven voor een kindje dat nog niet zelf kan drinken en dat meerdere weken moet volhouden. Als de melkproductie nog niet goed op gang is, is een elektrische kolf de beste keuze. Kies een kolf waar jij je het prettigst bij voelt, want die werkt het beste.

Doorzetten

Het is verstandig om niet te stoppen als er voldoende melk is voor de baby, maar de borsten goed leeg te kolven. Anders is er grote kans dat de melkproductie eerder terugloopt. Hulp bij het kolven in de beginperiode is van belang om tepelkloven te voorkomen. Ook steun en hulp van de vader en de omgeving is belangrijk om het kolven te laten slagen. Soms kan het helpen om een neusspray met oxytocine te gebruiken om de toeschietreflex te stimuleren (gebruik dit soort middelen alleen in overleg met de artsen/lactatiekundige van de afdeling. Soms mogen deze middelen niet gebruikt worden, omdat je kind bepaalde medicijnen krijgt).

Kolven vergt veel van de moeder, het is onnatuurlijker en veel minder bevredigend dan het kind aan de borst hebben en het is ook erg vermoeiend. Anderzijds vinden veel moeders het erg belangrijk om moedermelk te kunnen geven. Heel veel zorg voor de baby word je als moeder uit handen genomen terwijl het geven van moedermelk iets is wat alleen de moeder voor de baby kan doen. Daarom is het van belang om goed te overleggen over het kolven. Daarbij staat niet alleen het belang van de borstvoeding voorop, maar het is goed ook de conditie van de moeder hierbij te betrekken.

Hygiëne

Afkolven en sondevoeding verminderen de kwaliteit van de voeding. Door het kolven van voeding kunnen er bacteriën in de voeding komen. Dit is door goede hygiënische maatregelen te voorkomen. Onder goede hygiënische omstandigheden kan melk 24-28 uur in de koelkast bewaard worden. Als de melk langer bewaard moet worden is het beter deze in te vriezen. Moedermelk kan dan drie maanden bewaard worden.

Het bewaren van de voeding en het geven via een sonde kan de concentratie van afweerstoffen en verschillende voedingstoffen in de voeding verminderen: zo verdwijnen witte bloedcellen bij invriezen, blijft vet aan de voedingssonde en toedieningsspuit kleven en verdwijnt vitamine C als de voeding lang aan licht wordt blootgesteld. Door de voeding in porties te geven en niet via een continue voedingsspuit en door de voeding af te schermen tegen licht, kan dit worden tegengegaan.

Als kolven niet lukt

Ondanks alle inspanningen zal het lang niet altijd lukken om de prematuur geboren baby alleen moedermelk te geven – soms zelfs helemaal niet – en is aanvulling met kunstvoeding noodzakelijk. Er zijn kunstvoedingen die speciaal gemaakt zijn voor prematuren en voldoende voedingstoffen bevatten om de prematuur te laten groeien. Ook wordt er veel onderzoek gedaan om de kwaliteit van deze voedingen nog te verbeteren en ze steeds meer te laten gelijken op moedermelk. Deze speciale prematurenvoeding kan gebruikt worden totdat de baby naar huis kan. Er is ook speciale kunstmelk voor je kindje als hij eenmaal thuis is.

Meer informatie

Informatie over kolven kunt je krijgen bij verschillende organisaties, o.a.:

• Borstvoedingsorganisatie La Leche
• Kenniscentrum Borstvoeding
• Vereniging van Lactatiekundigen

Deze organisaties hebben vaak ook een facebook pagina waar je terecht kunt voor contact met lotgenoten. Het is ook altijd goed om de lactatiekundige in het ziekenhuis van je kindje te raadplegen, ook zij hebben veel informatie en informatiemateriaal voorhanden.