Vroeggeboorte

Een zwangerschap duurt normaal ongeveer 40 weken. Bij een vroeggeboorte wordt een baby vóór 37 weken geboren. In Nederland gebeurt dit jaarlijks bij ongeveer 12.000 zwangere vrouwen, waarvan 1.500 voor de 32e week. 

Wat kun je doen vóór je zwanger wordt?

• Stop met roken: roken tijdens de zwangerschap verhoogt de kans op vroeggeboorte.
• Gezond gewicht: probeer een gezond gewicht te bereiken voordat je zwanger wordt. Ondergewicht (BMI < 17) en overgewicht (BMI > 35) kunnen het risico op vroeggeboorte verhogen.
• Tandartsbezoek: laat je gebit regelmatig controleren. Ontstoken tandvlees (parodontitis) kan de kans op vroeggeboorte vergroten.
• Mentale gezondheid: bespreek depressieve klachten met je huisarts of een andere zorgverlener. Actieve depressie kan het risico op vroeggeboorte verhogen.
• Zwangerschapsinterval: een nieuwe zwangerschap binnen 6 maanden na een bevalling of meer dan 5 jaar erna kan het risico op vroeggeboorte verhogen.

Wat kun je doen tijdens je zwangerschap?

• Bewegen: blijf bewegen zoals je gewend bent, zolang dit goed voelt. Vermijd zware belasting, veel stress, onregelmatig werk of nachtdiensten.
• Hygiëne: vermijd vaginale douches en intiemzeep om het natuurlijke evenwicht van de vagina niet te verstoren.
• Seks: seks tijdens de zwangerschap heeft voor zover bekend geen invloed op vroeggeboorte.
• Controle op bacteriën: rond de 14e week wordt er soms een vaginale kweek gedaan om te controleren op een verstoring door bacteriën. Indien nodig wordt dit met antibiotica behandeld.
• Laat de lengte van de baarmoedermond meten tijdens de 20 weken echo. En vraag om progesteron als je baarmoedermond < 25 mm lang is.
• Heb je last van vaak harde buiken, vochtverlies of bloedverlies? Neem dan direct contact op met je zorgverlener. Tijdens de controles kun je met de verloskundige bespreken welke aanpassingen mogelijk zijn om de kans op een gezonde zwangerschap te vergroten.

Metingen van de baarmoederhals

Metingen van de baarmoederhals helpen om het risico op vroeggeboorte in te schatten. Rond 16, 19 en 23 weken kan met een inwendige echo de lengte van de baarmoederhals worden gemeten. Is deze voor de 24 weken korter dan 25 mm, dan kan het helpen om een bandje (cerclage) rond de baarmoedermond te plaatsen. Na 24 weken wordt de baarmoederhals alleen gemeten als er aanwijzingen voor weeën zijn.

Bij dreigende vroeggeboorte kan ziekenhuisopname nodig zijn, en wordt er een plan gemaakt voor jouw situatie. Soms is vroeggeboorte echter niet te voorkomen, zeker als deze al in een vroeg stadium plaatsvindt. Hoe vroeger een baby geboren wordt, hoe groter het risico op problemen in het begin en op de lange termijn.

Progesteron

Progesteron is een hormoon dat door de placenta wordt aangemaakt. Extra progesteron (als vaginale tablet of injectie) kan het risico op vroeggeboorte verkleinen bij vrouwen die eerder voor de 34 weken bevallen zijn. Vanaf de 16e week kan met progesteron gestart worden. De toediening van progesteron kan bij het spreekuur besproken worden.

Het spreekuur vroeggeboorte

Sommige ziekenhuizne heben een speciaal spreekuur. Tijdens dit "vroeggeboorte spreekuur" wordt bij het eerste bezoek, rond de 14e week, besproken hoe vaak en op welke manier jouw baarmoederhals gemeten wordt. Naast de standaard controles en begeleiding kan een gespecialiseerde verpleegkundige extra uitleg geven en vragen beantwoorden. Ook wordt er samen een plan gemaakt voor de progesteronbehandeling, als dat nodig is.

Na een eerdere vroeggeboorte kunnen vrouwen ook voor controle langskomen. Samen met een arts kan dan gekeken worden welke factoren mogelijk hebben bijgedragen aan de vroeggeboorte en welke stappen eventueel kunnen helpen om de kans op een volgende vroeggeboorte te verkleinen. Soms is het zelfs al voor de zwangerschap verstandig om een cerclage te plaatsen.

Onderzoek en nieuwe ontwikkelingen

Er wordt veel onderzoek gedaan naar vroeggeboorte, omdat nog niet alles duidelijk is over de oorzaken en mogelijkheden om het te voorkomen. Dit onderzoek is nodig om zwangeren de beste zorg te kunnen bieden, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Je kunt gevraagd worden om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek om zo bij te dragen aan een beter begrip van vroeggeboorte.

Deze informatie is ontwikkeld door het AUMC op basis van de richtlijn.Wist je dat o.a. het Amsterdam UMC een speciaal Vroeggeboorte  Preventie Spreekuur heeft?

Het themaspreekuur Preventie Vroeggeboorte is bedoeld voor zwangere vrouwen die in een eerdere zwangerschap een spontane vroeggeboorte hebben doorgemaakt, in het bijzonder vrouwen die in een eerdere zwangerschap meer dan 6 weken te vroeg zijn bevallen. Ook worden op dit spreekuur vrouwen begeleid die in de huidige zwangerschap een verhoogd risico hebben om te vroeg te bevallen, bijvoorbeeld omdat ze aan de baarmoederhals zijn geopereerd.